Na szlaku historii niepokornego Podhala

Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ wzięło udział w XX Rajdzie Szlakami Żołnierzy Wyklętych mjr. Józefa Kurasia „Ognia”, zorganizowanym w dniach 3–5 października 2025 roku przez Instytut Pamięci Narodowej – Oddział w Krakowie.
Oddział IPN w Krakowie zorganizował już XX, rocznicowy Rajd Szlakami Żołnierzy Wyklętych Zgrupowania Partyzanckiego „Błyskawica” mjr. Józefa Kurasia „Orła”, „Ognia”. Miejscem wydarzenia były południowe stoki Gorców – historyczny teatr działań jednego z najsłynniejszych oddziałów zbrojnego podziemia niepodległościowego po zakończeniu II wojny światowej na terenie Polski.

Rajd tradycyjnie skierowany był do młodzieży i pedagogów zainteresowanych tą formą odkrywania historii. Ciekawostką jest fakt, że wydarzenie zgromadziło uczestników z całej Polski, a najliczniejsza grupa – w sile kilku drużyn rajdowych – przybyła aż z pomorskiego Wejherowa.

Uczestnicy mieli do pokonania około 40 km górskimi szlakami. Na trasie, na przemieszczające się patrole szkolne, czekały posterunki ze stanowiskami zadaniowymi. Fabułę rajdu przygotowali tradycyjnie pracownicy IPN, przekazując wcześniej materiały edukacyjne konsultowane ze współorganizatorami. Wiedza zdobyta w trakcie rajdu i tuż przed nim była następnie sprawdzana i punktowana, co decydowało o końcowej klasyfikacji.

MCK SOKÓŁ odpowiadało za stanowiska rajdowe na Łapsowej Polanie, tuż nad Nowym Targiem. Uczestnicy rozwiązywali tam zadania o charakterze warsztatowym. Po wprowadzeniu historycznym grupy dzielone były na zespoły merytoryczne i techniczne. Młodzież miała za zadanie wykazać się wiedzą z zakresu topografii, rysowania map i orientacji w terenie – wyznaczano bowiem na mapie zabezpieczenie obozu. Druga część każdej grupy przygotowywała w tym czasie obozowisko z instruktorem. Zadaniem warsztatowym na posterunku było także zaznaczenie na konturowej mapie jak największej liczby informacji o kilkunastu kompaniach Zgrupowania Partyzanckiego „Błyskawica”.

Ideą tegorocznej wędrówki było przypomnienie o 80. rocznicy powstania Zgrupowania Partyzanckiego „Błyskawica” oraz 110. rocznicy urodzin mjr. Józefa Kurasia „Ognia”. Uczestnicy rajdu mogli poznać dzieje górskiej konspiracji z czasów okupacji niemieckiej oraz historię największego oddziału partyzanckiego w Małopolsce po 1945 roku.

Podsumowanie rajdu odbyło się w sobotni wieczór. Po słowie współorganizatora rajdu Jana Dudora z PGRH „Błyskawica”, który podziękował uczestnikom i rekonstruktorom, naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Krakowie Michał Masłowski wręczył nagrody zwycięzcom. Uczestnicy otrzymali również pamiątkowe koszulki rajdowe.

W wydarzeniu wzięło udział ponad 150 osób, podzielonych na 14 drużyn rajdowych. Zwycięska drużyna z krakowskiej szkoły im. św. Faustyny Kowalskiej zabrała laur zwycięstwa do swojej szkoły.

Ostatniego dnia odbyła się uroczysta Msza Święta w kościele św. Katarzyny w Nowym Targu, stanowiąca końcowy akcent trzydniowego wydarzenia. Po uroczystości uczestnicy wyruszyli w drogę powrotną.

Zajęcia warsztatowe połączone z otoczeniem przyrodniczym i wysiłkiem fizycznym stanowią formę niezwykle atrakcyjną i cieszącą się dużym zainteresowaniem ze strony pedagogów oraz młodzieży. Jest to zgodne z założeniami Sokolstwa Polskiego, które stawia zarówno na rozwój duchowy, jak i fizyczny. Cieszymy się, że mogliśmy wziąć udział w tegorocznej, jubileuszowej edycji wydarzenia, tak dobrze znanego na Podhalu.